|
Dedikodunun
birçok sebebi vardır.
İnsanı dedi-kodu yapmaya, başkalarının
arakalarından konuşmaya, laf
getirip laf götürmeye
iten bu sebeplerden bazıları
şunlardır:
1. İntikam
duygusunu tatmin,
2. Arkadaşlara
muvafakat,
3. Gösteriş ve
büyüklük; başkalarını küçültme, kendini büyütme,
4. Kıskançlık,
5. Hoşça
vakit geçirmek, güldürmek için başkalarının ayıp ve kusurlarının ortaya
serilmesi,
6. Küçük düşürmek
için alay etmek.
Gıybetten korunmak için kişinin öncelikle
kendi kusurlarıyla uğraşması gerekir. Şuralarda gıybet caizdir:
1) Haksızlık
karşısında: “Hak sahibinin söz hakkı vardır”
2) Fetva
istemede: Utbe kızı Hind, Resulullah’a (SAV) gelerek kocası Ebu Süfyan’ı
cimriliğiyle, çok az nafaka bırakmasıyla çekiştirmiş ve kocasının malından
haberi olmadan alıp alamayacağını sormuştu. Allah (CC) Resulu de (SAV) “Sana ve
çocuğuna yetecek miktarda, iyilikle al” buyurdu.
3) Bir kimseyi
kötülükten menetmek.
4) Kişiyi meşhur
olan lakabıyla anmak.
5) Kişinin
fısku fücurunu alenen yapması, yaptıklarından dolayı gurur duyması,
yaptıklarının söylenmesinden dolayı üzüntü duymamasıdır. Yaptıklarıyla övünmesi
yüzünden onları anmak gıybet sayılmaz.
Gıybetçinin günahtan kurtulması için
pişmanlık duyması, tövbe etmesi, gıybetini yaptığı kimse ile helalleşmesi
gerekir. Gıybeti yapılan da merhametli davranır, affeder.
Gıybet eden, edilene karşı düşmanlık, onun
yanında olanların fikirlerine uymak düşüncesi, sevilmiyen bir kimseyi
kötülemek, kendisinin o günahda bulunmadığını bildirmek, kendinin ondan üstün
olduğunu bildirmek, hased etmek, yanında bulunanları güldürmek, şakalaşmak,
onunla alay etmek, ummadığı kimsenin haram işlemesine hayretini bildirmek, buna
üzüldüğünü, ona acıdığını bildirmek, haram işlediği için onu sevmediğini
bildirmek nedenleriyle yapılmaktadır.
Gıybet, insanın sevablarının azalmasına,
başkasının günahlarının kendine verilmesine sebeb olur. Bunları, her zaman
düşünmek, insanın gıybet etmesine mani olur. Gıybet ederken başkasından söz
taşınırsa ayrı bir günaha daha girer.
www.GAVSUALAZAM.de
|
